Wczasy

Okolice Debrzna i Czarnego

24 lipiec 2013r.

OKOLICE DEBRZNA I CZARNEGO Południowo-Zachodnia część powiatu człuchowskiego w czasach historycznych nigdy nie była zamieszkana przez zwartą grupę ludności kaszubskiej. Od podboju nadnoteckich rubieży Pomorza przez książąt piastowskich i przeprowadzonej tam kolonizacji okolice te związane były przede wszystkim z Poznaniem, a teren ten zwyczajowo zwano Krajną. Ani dziś, ani w przeszłości jednak określeniem tym nie obejmowano już okolic Debrzna. Tu rosły gęste, niezamieszkane lasy, których kolonizację rozpoczęto dopiero w XIV wieku z inicjatywy Krzyżaków. Osadnicy sprowadzani wówczas pochodzili w większości z krajów niemieckich i choć przez blisko 300 lat ziemie te należały do Rzeczypospolitej, dopiero wynik ostatniej wojny i akcja wymiany ludności rozpoczęły "polskie" dzieje obu miast. DEBRZNO Debrzno, niewielkie dziś miasteczko, położone przy południowej granicy powiatu człuchowskiego i zarazem województwa pomorskiego, w niczym nie przypomina sporego ośrodka handlowego, jakim było przed stu laty. Choć miasteczko w ostatnich latach wyładniało i wyróżnia się aktywnością mieszkańców, współczesność Debrzna to przede wszystkim wojsko i problemy wynikające z braku pracy. dzieje Decyzja o powstaniu Debrzna zapadła w połowie XIV stulecia i rozpoczęła, prowadzony przez Krzyżaków do końca wieku, proces wzmacniania granic państwa zakonnego i lokowania tu miast. V J Chełmińskie prawa miejskie wraz ze 150 łanami ziemi Debrzno uzyskało w 1354 roku. Od początku swego istnienia ten niewielki gród na Debrzynką nosił nazwę Friedland, do której później dodano człon " Pruski", dla odróżnienia od Mirosławca, który zwał się Friedlandem, tyle że "Marchij-skim". Ze względu na położenie bezpośrednio przy granicy miasto od razu zostało dobrze ufortyfikowane, a spora część budynków już wówczas była murowana. Po wybuchu wojny trzynastoletniej Debrzno należące do Związku Pruskiego na krótko obsadziły wojska powstańcze i polskie posiłki, jednak jeszcze jesienią 1453 roku miasto zajęli ponownie Krzyżacy. Przez pewien czas pod Debrznem ze swym obozem stał sam Kazimierz Jagiellończyk. Długotrwałe oblężenie i ponawiane ataki zmusiły ostatecznie w 1461 roku wojska zakonne do opuszczenia Debrzna. Po pokoju toruńskim miasto znalazło się w starostwie człuchowskim. Rozwój Debrzna do końca XVI stulecia przebiegał bez większych zakłóceń, nie licząc częstych pożarów i powtarzających się co kilkanaście lat epidemii. Wraz z nowinkami przynoszonymi przez kupców i wędrownych kaznodziejów, do zamieszkanego głównie przez ludność niemieckojęzyczną Debrzna szybko dotarły idee reformacji. W połowie XVI wieku prawie wszyscy mieszkańcy miasta przyjęli naukę Lutra. Niewiele brakowało, a pod koniec XVI stulecia Debrzno straciłoby prawa miejskie. Podobno wysłany do potwierdzenia przez nowo obranego króla Stefana Batorego dokument przeleżał w królewskiej kancelarii aż dwanaście lat. Wojny szwedzkie i powszechny upadek miast w XVII i XVIII wieku nie ominęły i Debrzna. Zajęte przez Prusków na mocy układów rozbiorowych miasteczko w 1112 roku liczyło 1290 mieszkańców i 195 "dymów", czyli domów. Dziś wydaje się, że to niewiele, ale dla porównania - jedynie Chojnice liczyły wówczas więcej mieszkańców (1541), a powiatowy dziś Człuchów miał ich raptem 812. Potencjał ludnościowy i przedsiębiorczość mieszkańców doprowadziły do szybkiego rozwoju Debrzna w XIX stuleciu. W połowie ubiegłego wieku było ono znaczącym ośrodkiem handlu zbożem i słodem. W roku 1918, po odrodzeniu się Polski, w ramach ustalania przebiegu nowych granic z Niemcami początkowo planowano włączenie do Polski i Debrzna. Wpływy niemieckich właścicieli ziemskich, których najlepsze majątki znajdowały się w pasie ziem rozciągających się od Złotowa po Debrzno, ostatecznie zdecydowały o pozostawieniu tych ziem w Niemczech. Powiat człuchowski Z okolic miasta w 1939 roku Polskę zaatakowały pancerne oddziały armii Gude-riana. Jeszcze jesienią 1944 roku, mimo coraz bardziej realnej perspektywy zajęcia Debrzna przez wojska sowieckie, życie toczyło się tu w miarę normalnie. Na początku 1945 roku opracowano plany ewakuacji mieszkańców i obrony na linii rzeki Debrzynki. Szybko posuwające się na północ i wschód oddziały radzieckie po kilkugodzinnych walkach zajęły miasto 26 lutego 1945 roku. Dziś podaje się, że były to ciężkie walki i w ich trakcie zniszczono praktycznie w 70% centrum miasta. Nie możnajednak wykluczyć, że zniszczenia te nastąpiły podczas rabunków, jakie miały miejsce jeszcze przez kilkanaście dni po wkroczeniu Sowietów. Zniszczone miasto po wojnie stało się znaczącym ośrodkiem wojskowym. Odbudowa centrum Debrzna rozpoczęła się dopiero w 1958 roku i właściwie nie została ukończona do dziś. Za to na peryferiach powstała duża dzielnica wojskowa, która przez lata dawała pracę i utrzymanie większości mieszkańców. Po 1989 roku ograniczeniafinansowe zmusiły Ministerstwo Obrony do likwidacji części stacjonujących tu jednostek, co wraz z powszechnym kryzysem w rolnictwie i brakiem pracy, doprowadziło do zapaści gospodarczej Debrzna. Jaka będzie przyszłość Debrzna? Dziś nikt nie chce odpowiadać na to pytanie...

Wczasy, Noclegi, Urlop, Wakacje, Wycieczki, Wypoczynek, Wycieczki, Kaszuby, Debrzno, Czarne, Wypoczynek, zwiedzanie, Spacery